Rugklachten bij zorg- en verpleegkundigen

Rugklachten bij zorg- en verpleegkundigen

Jan - Manueel therapeut Leestijd: 4 minuten
4

Het verzorgen en verplegen van zieken en hulpbehoevenden vraagt wat van een lichaam. Meer dan 70% van het personeel in de zorgsector krijgt jaarlijks te maken met rugpijn. Minstens een derde van het ziekteverzuim wordt veroorzaakt door klachten die optreden in de wervelkolom. Toch blijft 90% van de zorg- en verpleegkundigen gewoon doorwerken met pijn zonder zich ziek te melden. Werken in de zorg, het is een roeping.

Oorzaken van rugklachten bij zorgpersoneel

De klachten kunnen plots (acuut) of geleidelijk (chronisch, langer dan 3 maand) ontstaan. Rugklachten kunnen veroorzaakt worden door het aannemen van moeilijke houdingen, door trekken en tillen, maar ook door stress. Uit een studie blijkt dat verpleegkundigen 30% van hun werktijd voorovergebogen staan of een gedraaide houding aannemen. Bovendien moet niet alleen de patiënt, maar ook materiaal verplaatst worden. Het aantal til- en draaihandelingen is doorslaggevend voor het ontstaan van rugklachten.

Onderzoek toont aan dat men onder ideale omstandigheden maximaal 23 kg mag tillen. In thuissituaties, maar ook in de verzorgings- en ziekenhuizen, werkt het zorgpersoneel meestal niet in ideale omstandigheden. Patiënten kunnen meewerken, maar ook tegenwerken, pijn hebben of agressief zijn. Ook is er niet altijd ruimte of tijd om correct te kunnen tillen of samen met een collega. In de praktijk is het bovendien moeilijk te bepalen hoeveel kg men tilt.

Bij een plots ontstane pijnscheut is vaak een verkeerde beweging de oorzaak. Dit kan een draai- en een tilbeweging zijn die samen uitgevoerd werden of een plotse bruuske beweging om bijvoorbeeld iets snel vast te grijpen. Chronische rugklachten ontstaan geleidelijk, zoals bij artrose.

Veel verpleegkundigen zien stress en werkdruk als een oorzaak voor hun rugklachten. Bovenop het fysieke werk wordt men geconfronteerd met ziekte, blijvende letsels en het levenseinde. De werkdruk die doorgaans zeer hoog is voor verpleegkundigen maakt het moeilijk om op een gezonde manier om te gaan met de psychische druk die het werk met zich meebrengt. 

Daarnaast heeft men onregelmatige uren en vaak ook nog een gezin om voor te zorgen. Dit alles maakt dat een zorg- of verpleegkundige vatbaarder is voor rugklachten. Tijdens de coronacrisis van 2020 is nogmaals gebleken welke belangrijke taak de zorgsector in onze maatschappij vervult.

Dorsoo blog rugklachten bij zorgkundigen

Hoe kunnen verpleegkundigen rugklachten vermijden of verminderen?

Denk aan uw rug en vermijd zware lasten

In de zorgsector wordt altijd aandacht geschonken aan de patiënt, maar vaak worden de noden van het zorgpersoneel zelf uit het oog verloren. Een zorgverlener dient in de eerste plaats aan zichzelf te denken en zijn of haar rug met alle respect te behandelen. Door rugklachten wordt men werkonbekwaam en kan men de patiënten niet meer helpen. Het is geven en nemen en voornamelijk de wil om samen te werken, hetzij met de patiënt hetzij met collega’s. Durf dus hulp te vragen aan een collega om zware, grote lasten te verdelen. 

Correcte hef- en tiltechnieken

De manier waarop een patiënt of last gedragen wordt, heeft een enorme weerslag op de hoeveelheid druk die op de wervelkolom komt. Correcte hef- en tiltechnieken waarbij de rug recht gehouden wordt en de beenspieren de kracht geven, beschermen de tussenwervelschijven. De vastpakafstand dient daarbij zo dicht mogelijk te zijn om de belasting zo klein mogelijk te houden. Een tillift, hoog-laag bed, glijlakens en draaischijven zijn nuttig mits correct gebruik. Indien een patiënt meewerkt – in de mate van het mogelijke – kan de rug nog meer gespaard worden. Stimuleer daarom de patiënt om zichzelf te verplaatsen, geef hem of haar de nodige tijd en rust. 

Ten slotte verdient ook goed schoeisel aandacht. Schoenen die de voetzool goed ondersteunen, zorgen ervoor dat de voetboog hoger komt. Daardoor staat het bekken horizontaal. De wervelkolom steunt op het bekken en komt zo automatisch in een natuurlijke en rechte houding. Goede schoenen geven dus een zekere stabiliteit om de rug te beschermen. Daarnaast is het ook belangrijk dat de schoenen een goede grip hebben op de ziekenhuisvloer.

Verbeter uw nachtrust.

Een goede nachtrust is essentieel om goed te recupereren. Lees meer over het best ondersteunende bed van Dorsoo.

Ontdek Dorsoo Active+

Neem af en toe een kleine pauze en ontspan

Het is belangrijk om af en toe een heel korte pauze te houden. Door een paar seconden te gaan zitten of even de rug te strekken, ontspant men en stimuleert men de doorstroming van het bloed naar plaatsen die zwaar belast worden. 

Versterk uw rugspieren

Uit studies blijkt dat sportieve zorgverleners bijna geen klachten hebben. Door de buik- en rugspieren te trainen, krijgt men niet alleen een betere rompstabiliteit, maar ook een betere bescherming van de wervelkolom. Door de beenspieren te trainen, kan er meer kracht vanuit de knieën gegeven worden om een patiënt of last te verplaatsen. Daarnaast zorgt sport er ook voor dat men het hoofd kan leegmaken en ontspannen. 

Tijdelijke rust en pijnverlichting

Bij acute rugpijn of bij een hernia is tijdelijke rust noodzakelijk. Warmte houdt de spieren soepel en is pijndempend. Dit kan d.m.v. een infraroodlamp of kersenpitkussen. Uw kinesitherapeut kan ook pijn verlichten en bovendien uw herstel versnellen en verduurzamen door een gericht oefenprogramma.

Dorsoo blog rugklachten infraroodlamp

Blijf in beweging

Te lange rust (meer dan 1 week) doet echter roesten. Bij rugklachten is het belangrijk om in beweging te blijven en het werk snel te hervatten. Aandacht schenken aan het beschermen van de rug door een goede houding aan te nemen en de spieren te versterken, wordt dan prioritair om terugkeer van de klachten te voorkomen. Licht mobiliserende oefeningen hebben een pijndempend effect. Wie een zwakke rug heeft, kan een steunverband dragen om de lenden en de onderrug te sparen.

Slaap voldoende en ergonomisch

Mensen in de zorg hebben vaak een onregelmatig uurrooster waardoor hun biologische klok niet goed blijft afgesteld. Hierdoor geniet men minder uren goede slaap. Lees onze tips voor een ontregeld slaapritme

Een goed slaapsysteem – zoals dat van Dorsoo – is een onmisbare investering voor mensen met rugpijn. Het zorgt voor een correcte slaaphouding, wat een positief effect heeft op het herstel van de tussenwervelschijven. Tijdens de slaap ontspannen de spieren zich weer maximaal om fit een nieuwe werkdag tegemoet te treden.

Gerelateerde artikels

Over Jan, manueel therapeut bij Dorsoo Een actieve carrière als voetballer en 20 jaar praktijkervaring als kinesitherapeut (met specialisaties manuele therapie, psychomotoriek en relaxatietherapie) zorgen ervoor dat Jan reeds meer dan 10 jaar mensen met rugklachten advies geeft om pijnvrij te kunnen slapen op een Dorsoo-bed.