Reuma is een verzamelnaam voor een groot aantal ontstekingsachtige aandoeningen die het bewegingsapparaat en de omliggende weefsels en structuren beschadigen. Naar schatting 15 % van de bevolking krijgt ooit te maken met reuma. De ziekte komt vaker bij vrouwen voor dan bij mannen. Reuma kan op elk moment in het leven opduiken maar treedt vaker op bij volwassenen dan bij kinderen. “Reumatische ziekten” manifesteren zich vooral in de gewrichten maar kunnen ook op andere plaatsen in het lichaam optreden zoals aan botten en spieren en zenuwen en het kraakbeen. Een beschadiging die het onmiddellijke gevolg is van een ongeval is geen reuma. Er bestaan heel wat verschillende vormen van reumatische aandoeningen. De meest bekende zijn reumatoïde artritis (RA) en artrose. Over het algemeen spreekt men van vier reumatypes: ontstekingsreuma’s - slijtagereuma’s - wekedelenreuma’s en skeletreuma’s. De oorzaak en de klachten en het verloop van de ziekte zijn bij elk reumatype verschillend.

Wat zijn de symptomen van reuma?

In het algemeen kan reuma leiden tot diverse (langdurige) pijnen en stijfheid van de gewrichten. Ter hoogte van deze gewrichten kan de patiënt ook zwellingen en tintelingen en roodheid ervaren. Maar de symptomen hangen ook samen met het type reuma. Reuma is immers een verzamelnaam voor meer dan tweehonderd verschillende aandoeningen. Aangezien er zoveel verschillende types reuma bestaan onderscheidt de medische wereld vier hoofdcategorieën. Ontstekingsreuma's zijn een vorm van reuma waarbij gewrichten langdurig ontstoken zijn zoals reumatoïde artritis die zich kenmerkt door een infectie van de gewrichten door het hele lichaam. Een andere vaak voorkomende ontstekingsreuma is de ziekte van Bechterew. Deze erfelijke aandoening - die voornamelijk jonge mannen treft - verwijst naar een chronische gewrichtsontsteking die zich voornamelijk in de zone “wervelkolom-heiligbeen-bekken” manifesteert. Als gevolg van deze aandoening kunnen de wervels in de rug vastgroeien. De ontstekingsreuma jicht ontstaat wanneer urinezuur zich in het lichaam ophoopt en ontstekingen veroorzaakt. Ook systeemziekten zoals het syndroom van Sjögren en lupus en sclerodermie behoren tot deze groep. Hier treden inflammaties niet alleen op in de gewrichten maar ook in andere organen zoals de nieren en de longen en het hart. Slijtagereuma's - ook wel artrosen - genoemd ontstaan vooral door het ouder worden. Deze reuma’s ontstaan vooral door het ouder worden. Vanaf het vijftigste levensjaar heeft één op de twee mensen last van deze slijtageverschijnselen - meestal ter hoogte van de wervelkolom of de heupen of de knieën. Artrose – ook wel degeneratieve reuma genoemd – is een aandoening waarbij de kwaliteit van het gewrichtskraakbeen snel afneemt. In een verder gevorderd stadium kan het kraakbeen zelfs volledig verdwijnen. De ziekte treedt op wanneer de gewrichten gedurende een langere periode overbelast werden waardoor het kraakbeen onvoldoende werd gevoed. Dit kraakbeen wordt broos en raakt geïrriteerd. Het breekt af en leidt tot een gewrichtsontsteking. Artrose komt eerst voor in grote gewrichten met een grote draaglast maar de slijtage tast vooral de hand- knie- en heupgewrichten aan. De patiënt ervaart een zwelling en/of stijfheid in zijn gewrichten mogelijk met pijnen. Toch veroorzaakt slijtagereuma in de meeste gevallen geen ernstige problemen. Wekedelenreuma's komen voor in de weke delen rond de gewrichten zoals spieren - pezen - banden - kapsels - slijmbeurzen en tussenwervelschijven. Dit reumatype komt vrij vaak voor. De patiënt ervaart meestal een aanhoudende pijn in spieren of pezen of gewrichtsbanden. Voorbeelden hiervan zijn tendinitis en fibromyalgie. Skeletreuma's tasten de botstructuur aan. De meest typische is osteoporose of botontkalking waarbij de botten steeds brozer worden en zelfs kunnen breken. Andere voorbeelden zijn de ziekte van Forestier en de ziekte van Paget.

Wat is de oorzaak van reuma?

Bij veel reumatische aandoeningen is de oorzaak niet gekend. In sommige gevallen kan reuma het gevolg zijn van een overbelasting van een gewricht of het resultaat zijn van een te lang gemaakte repetitieve beweging. Reuma kan ook erfelijk zijn: bepaalde personen kunnen een aanleg hebben om reuma te ontwikkelen. Ook gebrek aan beweging en stress en verstoringen in het afweersysteem (auto-immuunziekten) en andere factoren kunnen een rol spelen. De oorzaak van deze ontstekingsachtige aandoening hangt ook vaak samen met het type reuma.

Hoe reuma behandelen?

Warmte is belangrijk om de spieren te ontspannen en de gewrichten soepeler te maken. Warmte is ook ideaal als voorbereiding op bewegen en oefentherapie en het helpt bij pijnlijke spierspasmen. Bij reuma worden vooral pijnstillers en ontstekingsremmers voorgeschreven. Soms opteert de specialist voor lokale infiltraties met cortisone bij een hevige opstoot. Oefenen en voldoende bewegen is zeer belangrijk voor reumapatiënten. De bewegingen dienen wel steeds onbelast te gebeuren. De kinesitherapeut kan hierbij helpen en een oefenschema opstellen. Oefeningen in een verwarmd zwembad zijn zeer goed voor reumapatiënten. Mogelijke operaties zijn het wegnemen van het ontstoken omhulsel van de gewrichtsholte of het verwijderen van pijnlijke scheefstanden van de pezen of het herstellen van letsels aan pezen. Soms wordt er bot verwijderd om de pijn te verlichten of worden vastgeklemde zenuwen weer vrijgemaakt. Bij reuma is het belangrijk het lichaam niet extra te belasten. Op tijd rusten wordt daarom aanbevolen. Een ergonomisch slaapsysteem - zoals het Dorsoo ACTIVE+ slaapsysteem - zorgt voor een correcte ondersteuning van het lichaam en een veel grotere relaxatie. Door de correcte slaaphouding zorgt het slaapsysteem voor een gevoelige ontlasting ter hoogte van de gewrichten. Zo kan de reumapatiënt met gevoelig minder pijn slapen.

Wat is reuma?

Geschreven door Jan Manueel therapeut

Reuma is een verzamelnaam voor meer dan tweehonderd verschillende aandoeningen die het bewegingsapparaat en de omliggende weefsels aantasten. Het gaat om gewrichten, spieren, pezen, kraakbeen en soms ook organen zoals het hart, de nieren of de longen. Reuma is dus niet een enkele ziekte, maar verwijst naar een brede groep aandoeningen met uiteenlopende oorzaken, klachten en behandelingen.

Naar schatting krijgt zo’n 15 % van de bevolking ooit in het leven te maken met reuma. Vrouwen worden vaker getroffen dan mannen. Hoewel reuma op elke leeftijd kan voorkomen, zien we de meeste diagnoses bij volwassenen.

De symptomen van reuma

Reumatische aandoeningen veroorzaken vaak langdurige pijn en stijfheid in de gewrichten. Typische klachten zijn ook:

zwellingen of roodheid rond de gewrichten
tintelingen
verminderde beweeglijkheid
vermoeidheid en algemene malaise

Omdat er zoveel soorten reuma bestaan, kunnen de symptomen sterk verschillen per patiënt. De medische wetenschap onderscheidt vier grote groepen reumatische aandoeningen.

reuma

Vier hoofdcategorieën van reuma

1. Ontstekingsreuma’s

Bij ontstekingsreuma zijn de gewrichten langdurig ontstoken. Het bekendste voorbeeld is reumatoïde artritis (RA), een auto-immuunziekte waarbij het afweersysteem het eigen lichaam aanvalt. Dat leidt tot gewrichtsontstekingen in het hele lichaam.

Andere voorbeelden zijn:

Ziekte van Bechterew: een erfelijke vorm van chronische ontsteking, vooral in de wervelkolom en het bekken. De wervels kunnen na verloop van tijd vergroeien. Op onze website kun je nog meer lezen over de ziekte van Bechterew.
Jicht: veroorzaakt door een te hoge concentratie urinezuur in het bloed, waardoor kristallen neerslaan in de gewrichten en pijnlijke ontstekingen uitlokken.
Systeemziekten zoals lupus (SLE), sclerodermie en het syndroom van Sjögren, waarbij behalve gewrichten ook organen aangetast worden.

2. Slijtagereuma’s (artrose)

Slijtagereuma ontstaat vooral door veroudering en overbelasting. Bij artrose neemt de kwaliteit van het gewrichtskraakbeen vlug af. Het wordt broos, raakt geïrriteerd, breekt af en leidt tot een gewrichtsontsteking. In een vergevorderd stadium kan het kraakbeen zelfs volledig verdwijnen. Door het verminderde kraakbeen bewegen de gewrichten minder soepel. Dat kan leiden tot pijn, stijfheid, zwelling en ontsteking.

Vanaf het vijftigste levensjaar krijgt ongeveer de helft van de mensen last van artrose, meestal in de heupen, knieën, handen of wervelkolom.

reuma

3. Wekedelenreuma’s

Deze vorm van reuma tast de weke delen rond de gewrichten aan: spieren, pezen, banden, kapsels, slijmbeurzen of tussenwervelschijven.

Voorbeelden zijn:

fibromyalgie (chronische spier- en bindweefselpijn)
tendinitis (peesontsteking)
lumbago (lendenpijn)
RSI (zoals muisarm of tenniselleboog)

De pijn is vaak aanhoudend en kan het dagelijks functioneren sterk beïnvloeden.

4. Skeletreuma’s

Bij skeletreuma ligt het probleem in de botstructuur zelf. Het bekendste voorbeeld is osteoporose (botontkalking), waarbij botten brozer worden en vlugger breken. Tot deze groep behoren ook de ziekte van Paget en de ziekte van Forestier. Bij de ziekte van Paget worden botten abnormaal afgebroken en vervolgens vervormd opnieuw opgebouwd. De ziekte van Forestier wordt gekenmerkt door overmatige botgroei langs de wervelkolom, wat leidt tot stijfheid.

Reuma? Verlicht 's nachts de druk op je gewrichten

Verminder pijn en stijfheid tijdens het slapen
Ontspan je lichaam door een ergonomisch correcte ondersteuning
Lig zonder drukpunten, voor een vlottere doorbloeding

Slaap beter, slaap ergonomisch

Mogelijke oorzaken van reuma

De precieze oorzaken verschillen sterk per type reuma. Soms spelen erfelijke factoren mee, soms levensstijl of overbelasting. Voorbeelden:

auto-immuunreacties bij reumatoïde artritis
erfelijke aanleg bij de ziekte van Bechterew
slechte nierfunctie bij jicht
ouderdom en overbelasting bij artrose
repetitieve bewegingen bij RSI

Factoren zoals stress, gebrek aan beweging en infecties kunnen de klachten verergeren.

oudere man met pijn in de knieën door reuma

Behandeling van reuma

Reuma is vaak chronisch en kan niet altijd volledig genezen worden, maar de klachten kunnen wel verminderd worden. De behandelingen richten zich op pijnverlichting en behoud van beweeglijkheid:

Warmte: ontspant spieren, maakt gewrichten soepeler en verlicht pijnlijke spasmen.
Medicatie: pijnstillers, ontstekingsremmers of cortisone-infiltraties bij opstoten.
Kinesitherapie: aangepaste beweging om gewrichten soepel te houden.
Chirurgie: in ernstige gevallen, bijvoorbeeld bij ernstige gewrichtsschade, pijnlijke scheefstanden van de pezen, letsels aan pezen of zenuwinklemmingen.

Het belang van rust en slaap bij reuma

Beweging is belangrijk, maar voldoende rust is minstens even essentieel. Een goede nachtrust helpt het lichaam te herstellen en vermindert pijn en stijfheid. Toch hebben veel reumapatiënten last van een slechte slaapkwaliteit door pijn en drukpunten.

Een ergonomisch slaapsysteem kan hier een groot verschil maken. Een bed dat zich aanpast aan de lichaamsvormen en slaaphouding – zoals het Dorsoo-slaapsysteem – zorgt voor:

correcte ondersteuning
minder drukpunten
betere doorbloeding
meer ontspanning van het lichaam

Op die manier wordt slapen comfortabeler en kunnen de klachten verminderen, waardoor reumapatiënten de dag met meer energie beginnen. Elders op onze blog lees je concrete tips om beter te slapen met reuma en hoe het juiste slaapsysteem daar een sleutelrol in speelt.

Over Jan, manueel therapeut bij Dorsoo Een actieve carrière als voetballer en 20 jaar praktijkervaring als kinesitherapeut (met specialisaties manuele therapie, psychomotoriek en relaxatietherapie) zorgen ervoor dat Jan reeds meer dan 10 jaar mensen met rugklachten advies geeft om pijnvrij te kunnen slapen op een Dorsoo-bed.