Slaapsupplementen: soorten en verschil met slaappillen

Slaapsupplementen zijn natuurlijke of synthetische stoffen die bedoeld zijn om de slaapkwaliteit te verbeteren of het inslapen en doorslapen te vergemakkelijken. Ze worden vaak gebruikt door mensen die lichte slaapproblemen ervaren en zijn bedoeld als een milde, natuurlijke manier om de slaap te ondersteunen.

Slaapsupplementen worden beschouwd als voedingssupplementen en vallen daarom onder minder strenge regelgeving dan geneesmiddelen. Ze zijn in de meeste landen zonder voorschrift verkrijgbaar en mogen alleen algemene gezondheidsclaims maken, zoals 'bevordert een goede nachtrust'. Ze mogen geen medische claims maken zonder wetenschappelijk bewijs.

Beter slapen met supplementen

We vinden slaapsupplementen niet alleen bij de apotheker, maar ook in drogisterijen en zelfs in supermarkten. Ze zijn ook online vrij en gemakkelijk verkrijgbaar. Slaapsupplementen zijn bedoeld voor mensen die op zoek zijn naar een natuurlijke oplossing voor milde slaapproblemen. Ze worden vaak gebruikt voor kortdurende slaapproblemen, zoals bij jetlag of tijdelijke stress. Volgens de fabrikanten kunnen ze op lange termijn ingenomen worden, afhankelijk van de individuele behoeften en reacties. Ze worden gezien als een veilige optie met minder kans op bijwerkingen of afhankelijkheid, hoewel dat evengoed tegengesproken wordt. 

Natuurlijke slaapmiddelen en hun bewijskracht

Slaapsupplementen worden in de markt gezet als veilig en mild omdat het preparaten op basis van planten zijn. Noteer wel dat de European Food Safety Authority (EFSA) geen standpunt ingenomen heeft over al dan niet terechte claims in de kruidengeneeskunde, ook fytotherapie genaamd. In afwachting daarvan benadrukken de fabrikanten de gunstige effecten van hun producten op de gezondheid. Toch betekent dat niet noodzakelijk dat die producten beter of veilig zijn voor kinderen, zwangere vrouwen, baby's via borstvoeding of ouderen. Daar zijn geen afdoende medische bewijzen voor (maar tegelijk is er niet altijd bewijs van het omgekeerde, namelijk dat ze schadelijk zouden zijn of negatieve effecten zouden hebben). 

Meest voorkomende hoofdingrediënten van slaapsupplementen

Als we langs het rek met slaapsupplementen lopen, zullen we in de meeste winkels deze ingrediënten zien staan op de verpakkingen: 

Slaapsupplementen met melatonine

Melatonine, ook slaaphormoon genoemd, is een hormoon dat van nature door de pijnappelklier in de hersenen aangemaakt wordt en een cruciale rol speelt in het reguleren van de slaap-waakcyclus. Het niveau van melatonine stijgt 's avonds, als het donkerder wordt. Dat helpt het lichaam om zich voor te bereiden op slaap. ‘s Ochtends, als het weer licht wordt, daalt het niveau van melatonine. Supplementen met melatonine worden vaak gebruikt om de slaap te bevorderen, vooral door mensen met slaapproblemen door jetlag, ploegendiensten of onregelmatige werktijden. Ze kunnen helpen om de natuurlijke slaapcyclus te herstellen, vooral in situaties waar de biologische klok verstoord wordt.

Slaapsupplementen met magnesium

Magnesium is een essentieel mineraal dat een belangrijke rol speelt in tal van lichaamsfuncties, waaronder de regulatie van de zenuw- en spierfunctie. Slaapsupplementen met magnesium worden vaak gebruikt om de slaap te bevorderen, omdat magnesium kan helpen bij het ontspannen van de spieren en het kalmeren van het zenuwstelsel. Dat kan vooral nuttig zijn voor mensen die last hebben van slapeloosheid door stress, spierkrampen of rusteloze benen. Het mineraal ondersteunt ook de productie van melatonine, het hierboven al vernoemde hormoon dat de slaap-waakcyclus reguleert. Magnesiumsupplementen zijn over het algemeen veilig, maar het is belangrijk om de juiste dosering aan te houden, aangezien te veel magnesium kan leiden tot bijwerkingen zoals maagklachten.

Slaapsupplementen met valeriaanwortel

Valeriaanwortel is een kruid dat al eeuwenlang gebruikt wordt vanwege zijn rustgevende en kalmerende eigenschappen. Het wordt traditioneel ingezet om slapeloosheid en angst te behandelen, omdat het een mild kalmerend effect op het centrale zenuwstelsel heeft. Slaapsupplementen met valeriaanwortel worden vaak gekozen door mensen die moeite hebben met inslapen of doorslapen, omdat het helpt om de geest en het lichaam te ontspannen zonder de bijwerkingen van zwaardere medicatie. Valeriaanwortel helpt zo om minder nachtelijk wakker te worden, waardoor de slaapkwaliteit verbetert.

Slaapsupplementen met kamille

Kamille is een kruid met een lange traditie als kalmerend en ontspannend middel. Slaapsupplementen met kamille worden vaak ingezet om de slaap te bevorderen, vooral bij mensen die moeite hebben met in slaap vallen door stress of nervositeit. Kamille bevat antioxidanten, zoals apigenine, die zich binden aan bepaalde receptoren in de hersenen. Dat zorgt voor een licht kalmerend effect, waardoor het gemakkelijker wordt om te ontspannen en in slaap te vallen. 

Slaapsupplementen met L-theanine

L-theanine is een aminozuur dat voornamelijk voorkomt in groene thee en bekendstaat om zijn ontspannende eigenschappen zonder slaperigheid te veroorzaken. L-theanine zou de productie van bepaalde neurotransmitters verhogen, zoals gamma-aminoboterzuur (GABA), serotonine en dopamine, die helpen bij het reguleren van de stemming en het verminderen van stress en angst. Dat bevordert een gevoel van kalmte en ontspanning, wat het gemakkelijker maakt om in slaap te vallen. Hoewel L-theanine op zich niet direct slaperigheid veroorzaakt, kan het dus indirect bijdragen aan een diepere, herstellende slaap.

Slaapmiddelen met creatine

Creatine is een natuurlijk voorkomende stof die voornamelijk bekend is vanwege zijn rol in het verbeteren van fysieke prestaties en spierkracht. Recent onderzoek suggereert dat inname van creatine ook een positieve invloed kan hebben op de slaapkwaliteit. Slaapsupplementen met creatine worden soms gebruikt om de slaap te verbeteren bij mensen die vermoeidheid ervaren door intensieve fysieke activiteiten of onregelmatige slaap-waakcycli. Hoewel creatine over het algemeen als veilig beschouwd wordt bij correct gebruik, kan overmatig gebruik leiden tot bijwerkingen zoals maagklachten of spierkrampen.

Verschil tussen slaapsupplementen en slaappillen

Slaappillen zijn van een andere orde dan slaapsupplementen. Slaappillen zijn farmaceutische geneesmiddelen die specifiek ontworpen zijn om slapeloosheid of ernstige slaapproblemen te behandelen. Bekende werkzame stoffen zijn: 

• benzodiazepine (bv. diazepam, lorazepam) 
• niet-benzodiazepine slaapmiddelen (bv. zolpidem, zopiclon)
• antihistaminica (bv. difenhydramine)
• prexine-receptorantagonisten (bv. suvorexant)

Slaappillen worden beschouwd als geneesmiddelen en zijn onderworpen aan strikte regelgeving. Ze moeten door een arts voorgeschreven worden (behalve sommige antihistaminica die zonder voorschrift verkrijgbaar zijn) en worden uitgebreid getest op veiligheid en effectiviteit. Vanwege het risico op bijwerkingen, afhankelijkheid en misbruik worden slaappillen meestal alleen aanbevolen voor kortdurend gebruik.

Slaappillen moeten zeker onder medische begeleiding genomen worden (voor een korte tijd). Ook voor u slaapsupplementen overweegt, is het zeker raadzaam om andere slaaptips voor een goede slaaphygiëne door te nemen: misschien vindt u daar ook al heil in.

Vind hier een overzicht van blogs boordevol slaaptips

Gerelateerde artikels

• De rol van melatonine bij slaapproblemen
• Last van slaaptekort? Wat zijn de gevolgen en oplossingen?
• Hoe insomnia oplossen?